08 พฤษภาคม 2568
การตรวจปริมาณไขมันและพังผืดในตับ Fibro Scan แม่นยำ รู้ไว
ตับ เป็นอวัยวะสำคัญของร่างกายที่ทำหน้าที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการขจัดสารพิษ สังเคราะห์โปรตีน หรือควบคุมการเผาผลาญพลังงาน แต่หลายครั้งโรคที่เกี่ยวกับตับ เช่น ภาวะพังผืดในตับ (Liver Fibrosis) หรือ ไขมันพอกตับ (Fatty Liver) กลับไม่มีอาการชัดเจนในระยะแรก จึงมักถูกละเลย จนพัฒนาไปสู่ตับแข็งหรือตับอักเสบรุนแรง เพื่อป้องกันและเฝ้าระวังปัญหาตับเหล่านี้ตั้งแต่เนิ่น ๆ เทคโนโลยี Fibro Scan จึงกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการตรวจคัดกรองอย่างมีประสิทธิภาพ
Fibro Scan คืออะไร?
Fibro Scan คือ เทคโนโลยีในการตรวจหาภาวะพังผืดในเนื้อตับและตรวจวัดปริมาณไขมันสะสมในตับ สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะเสี่ยง พร้อมกันภายในครั้งเดียวอย่างรวดเร็วและตรงจุดชัดเจน เพื่อให้การวินิจฉัยและวางแผนการรักษา โดยผู้ป่วยจะไม่ได้รับความเจ็บปวดหรือเกิดภาวะแทรกซ้อนใดๆ ทั้งขณะรับการตรวจและภายหลังรับการตรวจ
- ใช้ในการตรวจวินิจฉัยเพื่อดูสภาพการเกิดพังผืดในเนื้อตับของผู้ป่วยโรคตับเรื้อรัง เช่น ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซี
- ใช้ประเมินปริมาณไขมันสะสมในตับ
- ใช้แทนการเจาะเนื้อตับในผู้ป่วยที่มีข้อห้าม หรือปฏิเสธการเจาะตับ
- ช่วยวินิจฉัยผู้ป่วยตับแข็ง
หลักการทำงานของเครื่อง Fibro Scan ในการวัดปริมาณไขมันในตับ
- ไขมันสะสมในตับ สามารถวัดได้โดยมีชื่อเรียกวิธีนี้ว่า CAP (Controlled Attenuation Parameter)
- ใช้หลักการปล่อยคลื่นเสียงความถ่ีต่ าเข้าไปในเนื้อตับ และวัดค่าความต้านทานนั้นๆ
- หากตับมีปริมาณไขมันสะสมมาก ก็จะมีแรงต้านทานมาก ค่าท่ีได้ก็จะสูงตาม มีหน่วยวัดเป็น เดซิเบล/เมตร (dB/m)
Fibro Scan ตรวจอะไรได้บ้าง?
- ตรวจหาพังผืดในตับ ค่าที่วัดได้จะแสดงระดับของพังผืดในตับ ตั้งแต่ระดับปกติ (F0) จนถึงตับแข็ง (F4)
- ตรวจวัดไขมันสะสมในตับ เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะไขมันพอกตับ โดยไม่จำเป็นต้องดื่มแอลกอฮอล์ เช่นในกลุ่มโรค NAFLD (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease)
ใครบ้างที่ควรตรวจ Fibro Scan?
- ผู้ที่มีภาวะ ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน ความดันโลหิตสูง
- ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือ ภาวะอ้วนลงพุง
- ผู้ที่มีค่าการทำงานของตับผิดปกติ หรือตับอักเสบเรื้อรัง
- ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- ผู้ที่เป็น ไวรัสตับอักเสบบี หรือซี
- ผู้ที่มีประวัติตับแข็ง หรือโรคตับในครอบครัว
- ผู้ที่มีผลตรวจแสดงว่าตับผิดปกติ เช่น ผลตรวจเลือด อัลตร้าซาวด์ หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
- ข้อบ่งชี้อื่น ๆ ตามแพทย์พิจารณา
ข้อดีของ Fibro Scan
- ไม่เจ็บตัว ไม่ต้องใช้เข็ม หรือยาชา
- ปลอดภัยและไม่ต้องพักฟื้น
- ทราบผลได้ทันทีหลังตรวจ
- เหมาะสำหรับการติดตามผลระยะยาวในผู้ป่วยตับเรื้อรัง
การปฏิบัติตัวของผู้ป่วยขณะรับการตรวจ
- งดน้ำและอาหารล่วงหน้า 3 ชั่วโมงก่อนการตรวจ
- นอนหงายโดยยกแขนทั้งสองข้างไว้เหนือศีรษะ
- เจ้าหน้าที่ทาเจลบริเวณข้างลำตัวด้านขวาของผู้ป่วย
- เจ้าหน้าที่จะวางอุปกรณ์ซึ่งทำหน้าที่ปล่อยสัญญาณเสียงไว้ที่ชายโครงด้านขวา แล้วปล่อยคลื่นเสียงความถี่ต่ำเข้าไปที่ตับ ซึ่งผู้ป่วยจะรู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือนเพียงเล็กน้อย จากนั้นตัวเครื่องจะแปลผลจากความเร็วในการสะท้อนกลับของเสียงออกมาเป็นค่าที่แพทย์จะสามารถวินิจฉัยโรคต่อไปได้
- ทำการตรวจ ณ ตำแหน่งเดิมจำนวน 10 ครั้ง
- ใช้เวลาในการตรวจทั้งหมดประมาณ 5–10 นาที
- เมื่อตรวจเสร็จผู้ป่วยจะทราบผลทันที และสามารถปฏิบัติตัวได้ตามปกติโดยไม่มีข้อจำกัดหรือข้อห้ามใด ๆ
Fibro Scan เป็นเทคโนโลยีทันสมัยที่ช่วยให้แพทย์สามารถประเมินสุขภาพตับของคุณได้อย่างแม่นยำ โดยไม่ต้องพึ่งการเจาะชิ้นเนื้อ ลดความเสี่ยงและความไม่สบายตัว เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ต้องการตรวจคัดกรองโรคตับตั้งแต่ระยะเริ่มต้น หรือผู้ที่ต้องการติดตามการรักษาโรคตับในระยะยาว
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์ทางเดินอาหารและตับ ชั้น 4 โซน A
ตับ เป็นอวัยวะสำคัญของร่างกายที่ทำหน้าที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการขจัดสารพิษ สังเคราะห์โปรตีน หรือควบคุมการเผาผลาญพลังงาน แต่หลายครั้งโรคที่เกี่ยวกับตับ เช่น ภาวะพังผืดในตับ (Liver Fibrosis) หรือ ไขมันพอกตับ (Fatty Liver) กลับไม่มีอาการชัดเจนในระยะแรก จึงมักถูกละเลย จนพัฒนาไปสู่ตับแข็งหรือตับอักเสบรุนแรง เพื่อป้องกันและเฝ้าระวังปัญหาตับเหล่านี้ตั้งแต่เนิ่น ๆ เทคโนโลยี Fibro Scan จึงกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการตรวจคัดกรองอย่างมีประสิทธิภาพ
Fibro Scan คืออะไร?
Fibro Scan คือ เทคโนโลยีในการตรวจหาภาวะพังผืดในเนื้อตับและตรวจวัดปริมาณไขมันสะสมในตับ สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะเสี่ยง พร้อมกันภายในครั้งเดียวอย่างรวดเร็วและตรงจุดชัดเจน เพื่อให้การวินิจฉัยและวางแผนการรักษา โดยผู้ป่วยจะไม่ได้รับความเจ็บปวดหรือเกิดภาวะแทรกซ้อนใดๆ ทั้งขณะรับการตรวจและภายหลังรับการตรวจ
- ใช้ในการตรวจวินิจฉัยเพื่อดูสภาพการเกิดพังผืดในเนื้อตับของผู้ป่วยโรคตับเรื้อรัง เช่น ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซี
- ใช้ประเมินปริมาณไขมันสะสมในตับ
- ใช้แทนการเจาะเนื้อตับในผู้ป่วยที่มีข้อห้าม หรือปฏิเสธการเจาะตับ
- ช่วยวินิจฉัยผู้ป่วยตับแข็ง
หลักการทำงานของเครื่อง Fibro Scan ในการวัดปริมาณไขมันในตับ
- ไขมันสะสมในตับ สามารถวัดได้โดยมีชื่อเรียกวิธีนี้ว่า CAP (Controlled Attenuation Parameter)
- ใช้หลักการปล่อยคลื่นเสียงความถ่ีต่ าเข้าไปในเนื้อตับ และวัดค่าความต้านทานนั้นๆ
- หากตับมีปริมาณไขมันสะสมมาก ก็จะมีแรงต้านทานมาก ค่าท่ีได้ก็จะสูงตาม มีหน่วยวัดเป็น เดซิเบล/เมตร (dB/m)
Fibro Scan ตรวจอะไรได้บ้าง?
- ตรวจหาพังผืดในตับ ค่าที่วัดได้จะแสดงระดับของพังผืดในตับ ตั้งแต่ระดับปกติ (F0) จนถึงตับแข็ง (F4)
- ตรวจวัดไขมันสะสมในตับ เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะไขมันพอกตับ โดยไม่จำเป็นต้องดื่มแอลกอฮอล์ เช่นในกลุ่มโรค NAFLD (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease)
ใครบ้างที่ควรตรวจ Fibro Scan?
- ผู้ที่มีภาวะ ไขมันในเลือดสูง เบาหวาน ความดันโลหิตสูง
- ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรือ ภาวะอ้วนลงพุง
- ผู้ที่มีค่าการทำงานของตับผิดปกติ หรือตับอักเสบเรื้อรัง
- ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- ผู้ที่เป็น ไวรัสตับอักเสบบี หรือซี
- ผู้ที่มีประวัติตับแข็ง หรือโรคตับในครอบครัว
- ผู้ที่มีผลตรวจแสดงว่าตับผิดปกติ เช่น ผลตรวจเลือด อัลตร้าซาวด์ หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
- ข้อบ่งชี้อื่น ๆ ตามแพทย์พิจารณา
ข้อดีของ Fibro Scan
- ไม่เจ็บตัว ไม่ต้องใช้เข็ม หรือยาชา
- ปลอดภัยและไม่ต้องพักฟื้น
- ทราบผลได้ทันทีหลังตรวจ
- เหมาะสำหรับการติดตามผลระยะยาวในผู้ป่วยตับเรื้อรัง
การปฏิบัติตัวของผู้ป่วยขณะรับการตรวจ
- งดน้ำและอาหารล่วงหน้า 3 ชั่วโมงก่อนการตรวจ
- นอนหงายโดยยกแขนทั้งสองข้างไว้เหนือศีรษะ
- เจ้าหน้าที่ทาเจลบริเวณข้างลำตัวด้านขวาของผู้ป่วย
- เจ้าหน้าที่จะวางอุปกรณ์ซึ่งทำหน้าที่ปล่อยสัญญาณเสียงไว้ที่ชายโครงด้านขวา แล้วปล่อยคลื่นเสียงความถี่ต่ำเข้าไปที่ตับ ซึ่งผู้ป่วยจะรู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือนเพียงเล็กน้อย จากนั้นตัวเครื่องจะแปลผลจากความเร็วในการสะท้อนกลับของเสียงออกมาเป็นค่าที่แพทย์จะสามารถวินิจฉัยโรคต่อไปได้
- ทำการตรวจ ณ ตำแหน่งเดิมจำนวน 10 ครั้ง
- ใช้เวลาในการตรวจทั้งหมดประมาณ 5–10 นาที
- เมื่อตรวจเสร็จผู้ป่วยจะทราบผลทันที และสามารถปฏิบัติตัวได้ตามปกติโดยไม่มีข้อจำกัดหรือข้อห้ามใด ๆ
Fibro Scan เป็นเทคโนโลยีทันสมัยที่ช่วยให้แพทย์สามารถประเมินสุขภาพตับของคุณได้อย่างแม่นยำ โดยไม่ต้องพึ่งการเจาะชิ้นเนื้อ ลดความเสี่ยงและความไม่สบายตัว เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ต้องการตรวจคัดกรองโรคตับตั้งแต่ระยะเริ่มต้น หรือผู้ที่ต้องการติดตามการรักษาโรคตับในระยะยาว
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ ศูนย์ทางเดินอาหารและตับ ชั้น 4 โซน A
